Sức tiêu thụ xe máy tại Việt Nam bất chấp kinh tế khó khăn đang trở thành cơ hội “ngon ăn” cho các hãng xe máy lớn
Sự kiện khởi công nhà máy sản xuất xe máy mới của Công ty Piaggio Việt Nam ngày 6.4 là dấu hiệu rõ nét cho thấy, các hãng sản xuất xe máy đang nhấn ga tăng tốc.
Không muốn chậm chân
Chính thức đặt chân đến Việt Nam năm 2007, khá muộn so với các hãng xe máy Nhật, cho nên Piaggio (Ý) không muốn lỡ thời cơ ở thị trường hơn 86 triệu dân với mức tiêu thụ xe máy xấp xỉ 3 triệu chiếc/năm. Hai năm sau (6.2009), Piaggio đầu tư 30 triệu USD xây nhà máy đầu tiên có công suất 100.000 chiếc/năm.
Chiến lược kinh doanh của Piaggio tại Việt Nam xoay quanh việc phát triển dòng xe máy tay ga (scooter) trung và cao cấp. Đây cũng là mảnh đất màu mỡ của các hãng sản xuất xe máy nước ngoài, bởi 5 năm gần đây phân khúc xe tay ga đều đạt tốc độ tăng trưởng cao, 70%/năm, theo số liệu của Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham).
Công ty Honda Việt Nam là một ví dụ. Giữa năm 2008, Honda Việt Nam đã tăng công suất nhà máy sản xuất xe tay ga thứ 2 từ 500.000 chiếc/năm lên thành 1 triệu chiếc/năm để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường.
Theo ông Koji Onishi, Tổng Giám đốc Honda Việt Nam, trong năm 2010 doanh số xe máy của Công ty đạt 1,7 triệu xe, riêng xe tay ga chiếm trên 30%. Sản lượng của Công ty năm 2010 tăng gần 25% so với năm 2009. Khiêm tốn hơn là SYM từ Đài Loan, tiêu thụ trung bình 10.000 chiếc/tháng, đa số là xe tay ga.
Tháng 6.2009, khi người tiêu dùng trong nước vẫn quen với việc bỏ ra 100 triệu đồng (theo thời giá lúc đó) cho một chiếc Vespa LX nhập khẩu, Piaggio Việt Nam bắt đầu tung ra thị trường chiếc Vespa LX 125cc sản xuất tại Việt Nam và tiếp đó là phiên bản mới.
Doanh số bán hàng của Piaggio Việt Nam tăng nhanh. Sáu tháng sau khi khánh thành nhà máy đầu tiên, 28.000 xe đã được bán ra, khép lại giai đoạn đầu tư thứ nhất (2007-2010) của Công ty tại Việt Nam
Ở giai đoạn tiếp theo, Piaggio đầu tư thêm 40 triệu USD để xây dựng nhà máy thứ 2 có diện tích 2 ha tại Vĩnh Phúc, dự kiến khánh thành vào tháng 6.2012. Theo ông Costantino Sambuy, Tổng Giám đốc Piaggio Việt Nam, mục tiêu xây nhà máy mới là nhằm nâng sản lượng sản xuất từ 100.000 xe/năm hiện nay lên 300.000 xe/năm vào giữa năm 2012.
Trước đó, Piaggio đã chuyển toàn bộ trụ sở Piaggio châu Á từ Singapore sang Việt Nam, nhằm thực hiện kế hoạch đưa Việt Nam trở thành trung tâm điều hành hoạt động của Piaggio tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Sắp tới, công ty này sẽ đưa vào hoạt động khu vực dịch vụ hậu mãi và mở rộng, nâng cấp khu nhà xưởng để xây trung tâm nghiên cứu và phát triển.
Hiện tại, theo ông Sambuy, Tổng Giám đốc Piaggio Việt Nam, các dòng xe Piaggio đang được đón nhận rộng rãi tại các nước Nhật, Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc, đồng thời bắt đầu thu hút sự quan tâm của khách hàng tại Úc, Indonesia và Đài Loan. Dự kiến, xe Piaggio “made in Vietnam” sẽ sớm được ra mắt tại các thị trường trên trong năm nay.
Cạnh tranh tại thị trường xe máy thứ 4 thế giới
Thị trường xe máy Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển rất nhanh. Xe máy vẫn là lựa chọn hàng đầu của đa số gia đình Việt Nam bởi sự phù hợp về giá cả, lưu thông tiện lợi trong điều kiện hệ thống hạ tầng chưa hoàn chỉnh. Một chuyên gia thị trường xe máy tại một viện nghiên nghiên cứu về công nghiệp nói, dung lượng thị trường hiện đã đủ lớn để các hãng lớn tung ra nhiều mẫu xe mới với những cải tiến mạnh cả về kiểu dáng lẫn công nghệ.
Bất chấp tình hình kinh tế khó khăn năm 2010, nhu cầu xe máy đã vượt xa mọi dự đoán. Tổng cộng trên 2,75 triệu xe máy được bán ra thị trường, tăng 20% so với mức 2,26 triệu chiếc năm 2009 và tăng 46% so với năm 2008, theo số liệu của EuroCham. Tổ chức này dự báo, mức tiêu thụ xe máy tại Việt Nam sẽ tăng lên 3 triệu chiếc mỗi năm từ 2011-2012.
Còn số liệu thống kê từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, Việt Nam hiện có hơn 60 doanh nghiệp tham gia vào ngành công nghiệp xe máy, trong đó có 50 doanh nghiệp trực tiếp tham gia sản xuất, còn lại là doanh nghiệp lắp ráp. Tuy nhiên, chỉ có 10 doanh nghiệp đủ mạnh để cạnh tranh trên thị trường với hầu hết là các hãng lớn từ nước ngoài gồm Honda, Yamaha, Suzuki (Nhật), Piaggio (Ý) và SYM (Đài Loan).
Việt Nam đã trở thành thị trường tiêu thụ xe máy lớn thứ 4 thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia.
Xét về chủng loại và khả năng tạo đột biến trên thị trường, có lẽ ít hãng nào vượt được Honda. Từ những loại xe ga phổ thông như Click, Air Blade, SCR, LEAD cho đến những loại đắt tiền hơn như Dylan, SH, PS, hầu hết đều chiếm ưu thế
Năm ngoái, Honda Việt Nam công bố kế hoạch gia tăng sản lượng xe máy sản xuất trong nước lên mức 2 triệu chiếc/năm. Hãng rót thêm 70 triệu USD nhằm mở rộng nhà máy tại Vĩnh Phúc với mức công suất tăng thêm khoảng 500.000 chiếc/năm. Và theo kế hoạch nhà máy mở rộng sẽ sản xuất từ cuối năm nay. Hai nhà máy sản xuất xe máy của công ty này đạt công suất khoảng 1,5 triệu chiếc/năm và dự kiến đến tháng 7 tới sẽ nâng lên thành 2 triệu chiếc.
Tuy nhiên, không hiểu có phải vì quá tự tin với thị phần sở hữu lớn nhất trong thị trường xe máy suốt mấy chục năm qua hay không mà chính sách bán hàng của Honda Việt Nam đang bộc lộ một số vấn đề.
Chẳng hạn, nhiều khách hàng cho biết họ không thể mua được các sản phẩm của Honda tại các đại lý ủy quyền (HEAD) đúng với giá bán lẻ đề xuất mà Hãng đã công bố hoặc niêm yết trên website chính thức. Sự chênh lệch giữa hai mức giá là rất lớn